1960’lı yıllara kadar Türkiye’de sadece Amerikan otomobilleri ve bazı Avrupa otomobilleri bulunuyordu. 1960 İhtilal’inden sonra milli bir otomobil yapılması için Cumhurbaşkanı Cemal Gürsel’ in talebi doğrultusunda 1961 yılında Eskişehir Tülomsaş Fabrikası’nda Devrim otomobili üretildi. Fakat bilinen nedenlerden dolayı seri üretime geçilemeden çalışmalar durduruldu.
O dönemde sanayici Vehbi Koç’un yerli otomobil üretmek gibi bir hayali vardı. 1959’da kurduğu Otosan Fabrikaları’nda Ford markası altında kamyon üreten Koç, artık hayalindeki Türk otomobilini Otosan Fabrikaları’nın çatısı altında üretmek istiyordu.
1964’te Koç Grubu İngiliz Reliant firması ile işbirliği için harekete geçti. Prensip olarak fiberglas aracın prototipin iki kapılı olması, motor, vites kutusu ve diferansiyelin Ford’dan alınması kabul edildi. Aracın dizaynını yine İngiltere’de küçük otomobil ve yüksek performanslı otomobiller konusunda uzman olan Ogle Design firmasından David Ogle yaptı ve ilk prototip üretildi. Ancak Türkiye’ye dönünce bu projeyi Başbakanlık’ta onaylatmak gerekiyordu.
22 Aralık 1965’te prototipi inceleyen ve deneme sürüşü yapan Sanayi Bakanlığı yetkilileri, üretimi 10 ayda gerçekleştirmeleri ve fiyatının da 30 bin liranın altında olması şartıyla üretim izni vereceklerini açıkladılar. 10 Ocak 1966’da resmi başvuru yapıldı. 1966 yılı Otosan için oldukça yoğun bir çalışma yılı oldu. Bu arada otomobile isim koymak için bir anket düzenlendi ve yeni otomobile ‘Anadol’ ismi verildi.
19 Aralık 1966’da ilk yerli otomobil olan Anadol planlandığı gibi üretim bandından indi. Otomobilin satış fiyatı 26 bin 800 liraydı ve bu rakam 1966’daki döviz kuruyla 2 bin 980 dolara geliyordu. İlk üretilen iki kapılı Anadol’da 1.2 litrelik, 1198 cc Anglia Ford motoru vardı. İlk yıl seri olarak 1750 adet üretilen Anadol’un üretimi daha sonraki yıllarda 8 bine ulaştı. Seri üretime 71 yılında 4 kapılı Anadol da katılırken iki kapılı modelin üretimi 1975 yılında sona erdi. Motorların kapasitesi 1.2 litreden 1.3 litreye yükseltildi.
Tek kapılı Anadol 1966-1975 yılları arasında 19 bin 715 adet satılırken dört kapılı Anadol ise 1971-1981 yılları arasında 35 bin 365 adet satıldı.
Anadol dünya klasik otomobil literatürlerinde 1967 Anadol A1 ve 1973 STC 16 model olarak yerini aldı. Anadol bantlara veda ettiği 1984 yılına kadar toplam 62 bin 543 adet üretildi ve yerini sac karoserli Ford Taunus’a bıraktı.
Dr.İlhami Pektaş
İlk yorum yapan olun