Uzun menzilli uçuşlar yapanların yakından tecrübe ettiği jet lag, vücudun seyahat edilen noktanın yerel saatine biyolojik olarak uyum sağlayamaması neticesinde ortaya çıkan bir çeşit uykusuzluk ve halsizlik durumudur. Seyahatten alınan keyfi azaltan semptomlara neden olan jet lag’in etkilerini çeşitli önlemlerle en aza indirgemek mümkündür.
Jet Lag Nedir?
Uçak yolculukları ne kadar konforlu olursa olsun, uzun mesafeli yolculuklar sonrasında jet lag ile başa çıkmak zorunda kalabilirsiniz. Peki, jet lag nedir? Jet lag’i anlayabilmek için sirkadiyen ritim hakkında bilgi sahibi olmak gerekir. Çünkü, jet lag bir sirkadiyen ritim uyku bozukluğu olarak tanımlanır.
Sirkadiyen ritim, insanın biyolojik saatinin bir parçası olan, vücudun temel işlevlerini yerine getirmek için arka planda sürekli olarak çalışan 24 saatlik döngüdür. Sirkadiyen ritmin en önemli işlevlerinden biri uyku-uyanıklık döngüsü olarak bilinir. Kişinin yaşadığı yere uyum sağlayan sirkadiyen ritim, farklı bir zaman dilimindeki bir yere seyahat edildiğinde hemen uyum sağlayamaz. Yorgunluk, dikkat dağınıklığı, sindirim problemleri, aşırı uyuma ya da hiç uyuyamama gibi etkilerle kendisini gösteren bu durum jet lag olarak adlandırılır.
Jet Lag Etkisi Nasıl Azaltılır?
Jet lag olmak seyahatin ilk birkaç gününde yaşam kalitesini düşürse de doğru yöntemlerle bu etkiyi azaltmak ve keyifli bir seyahat geçirmek mümkündür. Seyahatinizi planlarken jet lag olma ihtimalini göz önünde bulundurarak henüz yolculuğunuz başlamadan önlemler alabilirsiniz. Örneğin, birkaç gün önceden gideceğiniz ülkenin yerel saatine göre hareket etmeye başlayabilirsiniz. Gittiğiniz ülkede ise adaptasyon süreci çok önemlidir.
Gün içerisinde, henüz uyku saati gelmemişken iniş yaptıysanız eğer yorgun olsanız dahi kendinizi oyalamalı, uyku saatine kadar beklemelisiniz. Dışarıda zaman geçirmek, sosyalleşmek, gün ışığından yararlanmak, vücudun yeni saat dilimine alışmasını kolaylaştıran unsurlardır. Yolculuk sonrası gün içinde uyumak kulağa her ne kadar cezbedici gelse de uzmanlar, “Jet lag nasıl geçer?” sorusuna yanıt verirken yerel uyku saatinin beklenmesi gerektiğini ve hemen uyumanın jet lag etkisinin geçmesini zorlaştırdığını belirtir.
Jet Lag Olmamak İçin Tavsiyeler
Seyahatinizin her anından maksimum keyif almak istiyorsanız jet lag olmamak için basit önlemler alabilirsiniz. İşte, jet lag olmamak için yapabilecekleriniz:
- Yolculuk öncesi uyku rutininizi değiştirin
Zaman dilimi farklı ülkelere yolculuk yapacağınız zaman uçuş programınıza göre kendinizi birkaç gün öncesinden hazırlayabilirsiniz. Uyku ve çalışma saatlerinizi gideceğiniz ülkenin saatlerine göre ayarlayarak biyolojik saatinizin adaptasyon sürecini hızlandırabilir, jet lag olmadan seyahatinizi tamamlayabilirsiniz.
- Uçakta uyumayı deneyin
Gideceğiniz ülkeye gündüz vakti ulaşacaksanız uçaktayken kısa şekerlemeler yaparak bedenen ve zihnen dinlenebilirsiniz. Böylelikle yeni yerel saate göre uyku zamanını bekleyebilir, saat farkına daha kolay uyum sağlayabilirsiniz.
- Uçuş öncesi ve uçuş sırasında hafif beslenin
Jet lag olmamak amacıyla seyahatinizden önce ve seyahat esnasında hem beslenmenize dikkat edebilir hem de fiziksel olarak aktif kalmaya çalışabilirsiniz. Hafif ve sağlıklı beslenmek, basit egzersizlerle vücudu çalıştırmak jet lag etkisini azaltma konusunda başarı sağlar. Uçakta kafein gibi uyarıcı maddelerin olduğu içecekler yerine bol su tüketmek, iniş ve kalkış haricinde birkaç dakikalık yürüyüşler yapmak jet lag sorununu önlemeye yardımcı olur.
- Dışarı çıkın ve uyku saatine kadar hareket edin
Uçuş sonrası yerel saate alışabilmenin en etkili yöntemlerinden biri, kendinizi vardığınız yerin uyku saatine kadar oyalamaktır. Uçağınız gündüz ya da akşama doğru iniş yaptıysa biraz dinlenmek amacıyla hemen uykuya teslim olmayın. Bunun yerine dışarı çıkın, güneşli havadan yararlanın, fiziksel aktivitelerde bulunun ve uyku saatini bekleyin. Açık hava, jet lag olmamak için her zaman çok etkilidir. Bu şekilde kendinizi oyalayarak akşam olmasını bekleyebilir, en erken saat 21.00’de uyuyarak jet lag riskini azaltabilirsiniz.
İlk yorum yapan olun