Günümüzde tüm dünyada ulaşım için gereken enerji, büyük ölçüde fosil yakıtlar aracılığıyla sağlanır. Ancak fosil yakıtların kontrolsüzce kullanılması, sürdürülebilir ve doğaya saygılı yaşam prensiplerinin uygulanmasını zorlaştıran faktörler arasındadır. Bu nedenle, özellikle son 20 – 30 yılda elektrikli otomobillere olan ilgi önemli ölçüde artmıştır. Elektrikli otomobillere olan ilginin yakın geçmişte artmış olması sizi yanıltmasın. Aslında elektrikli araçların tarih sahnesine çıkışı 1800’lü yıllara dayanır. Elektrikli Araçlar Nasıl Ortaya Çıktı? Elektrikli Arabalar Nasıl Çalışır? Elektrikli Otomobiller Nasıl Şarj Edilir?Elektrikli Araba Kullanmanın Avantajları Nelerdir?
Elektrikli Araçlar Nasıl Ortaya Çıktı?
“İlk elektrikli araba kim tarafından icat edildi?” sorusunun yanıtı, bugün halen net olarak yanıtlanamadı. Ancak elektrikli araçların tarihçesinin 1828 yılına dek uzandığını söyleyebiliriz. 1828 yılında Anyos Jedlik isimli bir mucit, küçük bir arabayı çalıştırmaya yetecek kuvvette bir elektrik motoru geliştirdi. Kapasitesi yolcu taşımaya uygun bir elektrikli otomobil ise 1830’lu yıllarda Robert Anderson tarafından icat edildi. Ne var ki, elektrikli bir otomobil üretmek için elektrik motorunun yanı sıra şarj edilebilir bir bataryaya da ihtiyaç vardır. 1865 yılında Gaston Plante tarafından icat edilen batarya, günümüzde kullanılan elektrikli otomobillerin de çıkış noktasıdır.
Yapılan icatlar, 1900’lü yılların elektrikli araçların altın çağı olacağına ilişkin düşünceleri gündeme getirir. Keza bu dönemde elektrikli araçlar, benzinle çalışan araçlara kıyasla daha çok ilgi görmeye başlar. Ancak 1908 yılında Henry Ford’un Model T isimli benzinli arabayı tanıtması ve seri üretime alması, otomobil piyasasındaki tüm dinamikleri değiştirir.
Seri üretimle imal edilmesi nedeniyle elektrikli araçlara kıyasla daha az maliyetli olan benzinli araçlar, piyasayı domine ederek ön plana çıkar. Takvim 1970 yılını gösterdiğinde ve dünyada hava kirliliği ve iklim sorunları gibi problemler baş göstermeye başladığında, çevre dostu olmaları ve yakıt tasarrufu imkanı sunmaları nedeniyle elektrikli araçlar yeniden gündeme gelir. Elektrikli araçlara yapılan yatırımlar desteklenmeye başlanır ve 1997 yılında dünyanın ilk seri üretilen hibrit otomobili tanıtılır. Günümüzde otomobil üreticilerinin önemli bir bölümü elektrikli araç modellerini piyasaya sürmüştür.
Elektrikli Arabalar Nasıl Çalışır?
Elektrikli araçlar fosil yakıtlardan değil, elektrikten elde ettiği enerjiyle çalışır. Araçlarda kullanılan elektrik motorunun içinde rotor olarak adlandırılan bir parça bulunur. Rotorun dönmesi elektrik enerjisini hareket enerjisine çevirir. Elektrikli araçlarda tork gücü elde etmek için motorun belirli bir devire ulaşmasına ihtiyaç duyulmaz. Araçlarda lityum iyon piller kullanılarak oluşturulan bataryalar bulunur. Fosil yakıtlar kullanan içten yanmalı motorlar yüksek gürültü ve ısı ortaya çıkarırken elektrikli araçların motoru sessiz bir şekilde çalışır.
Elektrikli araçların performansları, araçlarda kullanılan motorların enerji verimliliği sayesinde benzinli otomobillere kıyasla daha seri olabilir. Elektrikli araçların hızlanma kapasitesi ise aracın modeline, batarya gücüne, motoruna ve ağırlığına bağlı olarak belirlenir.
Elektrikli Otomobiller Nasıl Şarj Edilir?
Elektrikli araçların bataryasında kullanılan lityum iyon cinsi piller, cep telefonlarında bulunan batarya pilleriyle benzerlik gösterir. Tıpkı cep telefonlarında olduğu gibi elektrikli araçlar da alternatif akım sağlayan prizler aracılığıyla şarj edilebilir. Başka bir deyişle, elektrikli aracınızı evinizde bulunan standart prizleri kullanarak şarj edebilirsiniz. Ancak evlerde bulunan elektrik tesisatında düşük amperli ve tek fazlı sistem kullanılması, elektrikli araçların şarj olma süresinin 10-12 saati bulmasına yol açabilir.
Elektrikli otomobil şarj istasyonlarının barındırdığı yüksek akım sayesinde söz konusu süreyi kısaltmak mümkündür. Günümüzde kullanılan elektrikli otomobillerin büyük çoğunluğu, kurulan şarj istasyonlarında yaklaşık 30 dakika içinde %80’lik batarya doluluğuna ulaşabilir.
Elektrikli Araba Kullanmanın Avantajları Nelerdir?
Elektrikli araçlar çevresel ve ekonomik açıdan önemli avantajlar sağlar. Genel anlamda bakıldığında, elektrikli araçların benzinli araçlara kıyasla yakıt maliyetini beşte bir oranında azalttığını söylemek mümkündür. Elektrikli araçların servis tamirine ihtiyaç duyma süresinin daha uzun olması, kullanıcıları bakım maliyetleri açısından da rahatlatır. Elektrikli otomobillerin en önemli maliyet kalemi, araçlarda kullanılan bataryanın ömrü bittiğinde değişmesi gerektiğinde ortaya çıkar.
Elektrikli araçlarda fosil yakıtlardan enerji sağlanmaması ve egzoz sistemi kullanılmaması, çevrenin korunması açısından büyük önem taşır. Benzinli araçların yarattığı karbon salınımı küresel ısınmayı tetikleyen başlıca faktörler arasındadır. Öte yandan, fosil yakıtlardan rezerv sağlamak için yapılan çalışmalar doğanın tahrip edilmesine yol açar. Elektrikli araçların kullanımının yaygınlaşmasının atmosferdeki karbon salınımı düzeyini de önemli ölçüde azaltacağı öngörülür. Çevre dostu tasarımları sayesinde elektrikli araçlar, gelişmiş teknolojik donanımlar kullanılarak üretilir ve sessiz bir kullanım deneyimi sunar. Bu sayede gürültü kirliliğinin önüne geçilmesinde de önemli bir rol oynar.
Özellikle 2015 yılından bu yana, dünyadaki büyük otomobil firmalarının çalışmalarını elektrikli araçlar üzerinde yoğunlaştırdığını görmek mümkündür. Türkiye’de henüz elektrikli otomobil satışları düşük seyretse de yakın gelecekte pazarın gitgide hareketleneceği düşünülüyor.
İlk yorum yapan olun